Wie betaalt de kosten van mediation?

13 september 2011  door Redactie Ontslag.nl

Bedrijfsartsen adviseren tegenwoordig steeds vaker mediation als zij de indruk hebben dat de medische klachten van de werknemer verband houden met een arbeidsconflict. De vraag rijst dan voor wiens rekening de kosten komen die verband houden met het mediationtraject. Een mediator zal aan het begin van het mediationtraject stilstaan bij de wijze waarop de kosten worden verdeeld en de wijze waarop deze verdeling tot stand is gekomen. De gemaakte afspraken omtrent de (verdeling van de) kosten van de mediation zullen vervolgens worden opgenomen in de mediationovereenkomst.

Financiële positie van de werkgever vaak sterker

Het uitgangspunt bij mediation is dat de deelnemers aan het mediationtraject in onderling overleg zelf bepalen hoe om wordt gegaan met de kosten van de mediation. Vaak delen partijen gezamenlijk deze kosten, bijvoorbeeld in geval van een echtscheiding. Bij arbeidsconflicten is de financiële positie van de werkgever echter vaak (veel) sterker dan die van de werknemer. Om deze reden nemen werkgevers de kosten van de mediation doorgaans volledig voor hun rekening.

Hoewel betaling door de werkgever veelal als positief wordt ervaren door de werknemer, kan de werknemer het echter ook als een afhankelijkheid van de werkgever ervaren wanneer de werkgever alle kosten draagt. Dit laatste kan er bovendien toe leiden dat bij de werknemer de vrees ontstaat dat deze situatie ten koste gaat van de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de mediator. Vaak geldt immers: “Wie betaalt, bepaalt”, hoewel dit bij mediation absoluut niet aan de orde mag zijn.

Mediationkosten kunnen onder de verzuimverzekering vallen

Ook kan het zijn dat de kosten van de mediation soms (gedeeltelijk) onder de verzuimverzekering van de werkgever vallen. In dat geval is er dus een derde partij die (gedeeltelijk) de kosten van de mediation draagt.

Rechters zijn vaak van mening dat de kosten van de mediation voor rekening van de werkgever behoren te komen. Een illustratief voorbeeld hiervan vormt de navolgende overweging ten overvloede in de ontbindingsbeschikking van 4 januari 2011 van de kantonrechter te Brielle:

“Modern werkgever- en werknemerschap brengt met zich dat over en weer kritiek kan worden geleverd en dat met elkaar wordt gecommuniceerd, behoudens uiteraard ernstige gevallen waarvoor ontslag op staande voet geboden is. De enige oplossing is praten. Als de communicatie niet loopt, moet zij worden vlotgetrokken. Als dat niet direct gaat door een goed gesprek, kan bijvoorbeeld een andere leidinggevende of een collega interveniëren.

Een time-out kan ook wel eens helpen. Als dat allemaal niet helpt en er is werkuitval dan is mediation vaak een probaat middel. Het is aan de werkgever om dat te initiëren als de werknemer (dat mag natuurlijk ook) het niet zelf voorstelt. De werkgever moet de kosten van de mediation betalen. Mediation kan zijn gericht op voortgaande samenwerking of afscheid nemen van elkaar. Meer opties zijn er niet. Als partijen er niet uitkomen dan kunnen zij de zaak aan de rechter voorleggen. Ze hebben dan hun best gedaan maar het is niet gelukt. De rechter neemt dan de beslissing voor hen.”

Bij het vaststellen van een ontslagvergoeding in deze zaak heeft de kantonrechter nadrukkelijk rekening gehouden met het feit dat de werkgever geen mediation heeft ingezet om daarmee te proberen het arbeidsgeschil op te lossen.