Van Gelderen en De Telegraaf organiseren ontslagspreekuur

1 mei 2009  door Maarten van Gelderen

Maandag 20 april jl. heeft Van Gelderen Advocaten in samenwerking met De Telegraaf een online ontslagspreekuur georganiseerd. Lezers konden per e-mail via de website OverGeld.nl hun vragen over ontslag en arbeidsvoorwaarden aan de arbeidsrechtadvocaten van Van Gelderen stellen die op de redactie van De Telegraaf direct de vragen beantwoordden.

Er zijn honderden vragen ingestuurd en beantwoord. Een kleine selectie van de vragen treft u hieronder aan:

Ik (59, 19 jaar in vaste dienst) ben vanwege de slechte economische situatie ontslagen. Inmiddels heb ik een nieuwe baan, maar ik heb wel salaris moeten inleveren. Heb ik nog recht op een ontslagvergoeding?

Of u in aanmerking komt voor een ontslagvergoeding hangt onder meer af van de manier waarop uw arbeidsovereenkomst beëindigd is. Als u bent ontslagen via de ontslagprocedure bij het UWV Werkbedrijf, kunt u binnen 6 maanden een procedure starten bij de kantonrechter en daar om een vergoeding vragen. Gelet op uw leeftijd en de lengte van uw dienstverband zou een redelijke vergoeding in uw geval best te verwachten zijn.

Hoeveel geld krijg ik mee bij ontslag?

Dat hangt voornamelijk af van uw leeftijd en het aantal dienstjaren. Voor een uitleg van de kantonrechterformule en een berekening op basis van uw persoonlijke situatie kunt u elders op deze site terecht.

Wanneer kom ik in aanmerking voor de kantonrechtersformule?

Wanneer uw werkgever het initiatief neemt om uw arbeidsovereenkomst te beëindigen, kunt u in veel gevallen aanspraak maken op een vergoeding gebaseerd op de zogenaamde kantonrechtersformule (aantal dienstjaren x salaris x correctiefactor).

Het Nederlandse ontslagrecht kent overigens twee ontslaginstanties: de kantonrechter en het UWV Werkbedrijf.

Het UWV Werkbedrijf stelt geen ontslagvergoedingen vast, wat voor veel werkgevers een argument is om een ontslagvergunning bij het UWV aan te vragen en de kantonrechter links te laten liggen. Werknemer A die wegens een bedrijfseconomische reden ontslagen wordt via het UWV Werkbedrijf kan op straat komen te staan zonder vergoeding, terwijl werknemer en collega B die via de kantonrechter ontslagen wordt, wel recht heeft op een ontslagvergoeding.

Nu kan een werknemer na een ontslagprocedure bij het UWV Werkbedrijf nog wel een procedure bij de kantonrechter starten om daar alsnog een ontslagvergoeding te claimen. Deze procedure (wegens kennelijk onredelijk ontslag) duurt lang (minimaal zes maanden), is relatief kostbaar en risicovol. Een ander alternatief lijkt steeds meer in zwang te raken: de werknemer vraagt tijdens de ontslagprocedure bij het UWV Werkbedrijf of tijdens de opzegtermijn zelf om ontbinding bij de kantonrechter. Steeds meer kantonrechters lijken ervan overtuigd dat werknemers ook in de relatief snelle ontbindingsprocedure een redelijke ontslagvergoeding kunnen claimen.

Is het al dan niet toegewezen krijgen van een WW uitkering afhankelijk van of ik wel of geen bezwaar indien tegen mijn ontslag?

Voor de WW-uitkering zal het niet veel uitmaken of u nu wel of geen inhoudelijk verweer voert. Om in aanmerking te komen voor een WW-uitkering moet het initiatief van de beëindiging uitgaan van de werkgever en mag u niet ernstig verwijtbaar werkloos geworden zijn (denk aan ontslag op staande voet). Het UWV eist niet van u dat u zich verzet tegen de beëindiging. U mag dus akkoord gaan met een beëindigingsvoorstel van uw werkgever.

Mijn collega’s en ik zijn boventallig verklaard. Ons bedrijf is echter nog niet failliet. Moet het bedrijf ons betalen zolang er nog geen ontslag is aangevraagd bij UWV? Zo niet, moeten wij de werkgever dan failliet laten verklaren?

In principe moet de werkgever uw loon blijven doorbetalen tot het moment dat uw arbeidsovereenkomst eindigt. Als de loonbetalingen echter stoppen, zou u met een of meer collega´s kunnen besluiten om een faillissementsaanvraag in te dienen bij de rechtbank. Als uw werkgever namelijk failliet verklaard is of om andere redenen niet meer in staat is om het loon te blijven betalen, neemt het UWV deze betalingsverplichting over. Meer informatie hierover vindt u o.a. op de website van het UWV.

Ik heb een vraag over de correctiefactor C. Ik kreeg van mijn werkgever plotsklaps te horen dat ik niet functioneerde. Ik heb bij verschillende functioneringsgesprekken nooit kritiek gehad. Inmiddels zijn er sloten vervangen om mij de toegang tot het werk te blokkeren en word ik door mijn werkgever richting collega’s en relaties in diskrediet gebracht. Welke correctiefactor C adviseert u?

Het lijkt erop dat uw werkgever bijzonder onzorgvuldig gehandeld heeft. Dit kan ertoe leiden dat de kantonrechter in het kader van de ontslagprocedure tot het oordeel komt dat de werkgever u een forse ontslagvergoeding moet betalen. Zoals u misschien weet is een neutrale correctiefactor gelijk aan 1. In uw geval zou dit wel eens fors hoger kunnen zijn. In het algemeen zal een rechter overigens niet snel een correctiefactor toepassen die hoger is dan 2.

Kan ik ook ontslagen worden als ik ziek ben?

Ja, in principe kunt u ook ontslagen worden als u ziek bent. Ziekte of arbeidsongeschiktheid geeft dus geen absolute ontslagbescherming. Als u echter ontslagen dreigt te worden omdat u ziek of arbeidsongeschikt bent, kunt u hier (als u nog geen twee jaar ziek bent) wel bezwaar tegen maken. Als u hoort over dreigend ontslag, heeft het dus geen nut u ziek te melden, om zo ontslag te voorkomen.

Kan ik ontslagen worden bij een overname of houd ik gewoon mijn baan en mijn loon?

Als het bedrijf waar u werkt overgenomen wordt, gaat uw arbeidsovereenkomst met alle bijbehorende arbeidsvoorwaarden in principe automatisch mee over naar de nieuwe werkgever. Er verandert dus niets aan de hoogte van uw loon. Uiteraard kan deze nieuwe werkgever bijvoorbeeld wel een reorganisatie in gang zetten. In dit kader zou uw baan op het spel kunnen staan.

Het bedrijf waar ik al 20 jaar werk is overgenomen. Nu is de reisafstand woon-werk nog 6 km, maar er is een grote kans dat we naar een andere locatie moeten verhuizen waardoor die afstand 45 km wordt. Moet ik dit accepteren?

Uw werkgever kan u niet verplichten om de reisafstand af te leggen, maar het UWV acht een reisafstand van 1,5 uur enkele reistijd wel aanvaardbaar. Het is daarom raadzaam om de reisafstand te accepteren, omdat bij weigering ervan uw WW uitkering in gevaar kan komen.

Ik zit op contractbasis bij het onderwijs, mijn jaarcontract eindigt binnenkort en wordt niet meer verlengd. Echter, sinds 4 februari 2009 ben ik ziek vanwege overspannenheid. Mijn vraag is: Blijf ik in de ziektewet of moet ik WW aanvragen? Kan mijn huidige werkgever mij ontslaan terwijl ik ziek ben?

Een contract voor bepaalde tijd loopt in principe van gewoon af. Juridisch noemen we dit geen ontslag maar een beëindiging van rechtswege. Dat betekent dat een werkgever zelfs op de laatste dag van een contract zou mogen zeggen dat continuering niet gewenst is. Hoewel dit natuurlijk zeer onfatsoenlijk zou zijn.

Ook bij ziekte is een werkgever niet verplicht een contract te continueren. Indien u in dat geval nog steeds niet arbeidsgeschikt bent, komt u in aanmerking voor een uitkering op grond van de Ziektewet. U doet er verstandig aan nu al contact op te nemen met het UWV om er melding van te maken dat uw dienstverband niet verlengd zal worden. U kunt pas voor een WW-uitkering in aanmerking komen indien u in staat bent te solliciteren en ook daadwerkelijk werkzaamheden kan verrichten.

Ik ben 55 jaar, en werk al een leven lang voor dezelfde baas. Nu is er een reorganisatie op komst. Ik dacht dat dit via first in last out ging, maar volgens collega’s is dat niet meer zo. Moet ik mij zorgen maken?

Sinds 1 maart 2006 is het principe van last in, first out vervangen door het zogenaamde afspiegelingsbeginsel. Dit afspiegelingsbeginsel moet worden toegepast bij elk bedrijfseconomisch ontslag. Bij afspiegeling wordt het personeel dat werkzaam is in een uitwisselbare functie in 5 leeftijdsgroepen ingedeeld (van 15 tot 25 jaar, van 25 tot 35, van 35 tot 45, van 45 tot 55 en van 55 jaar en ouder).

De ontslagen binnen elke categorie moeten zodanig plaatsvinden dat de procentuele leeftijdsopbouw vóór en ná de ontslagen zo veel mogelijk gelijk blijft. Vervolgens moet binnen elke leeftijdsgroep de werknemer met het kortste dienstverband het eerste voor ontslag worden voorgedragen. Meer over dit afspiegelingsbeginsel leest u op www.afspiegelen.nl.

Wanneer is een werkgever verplicht mij in vaste dienst te nemen, voor onbepaalde tijd?

Een werkgever kan in totaal maximaal driemaal aansluitend een contract voor bepaalde tijd aanbieden, het vierde contract is automatisch een contract voor onbepaalde tijd. Er ontstaat overigens ook automatisch een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd na 36 maanden, ook al is er dan nog geen sprake van een vierde contract.

Let op: in een eventuele CAO kan een afwijkende regeling staan.

Ik was werkzaam op een salarisadministratie. Kreeg opdracht om vertrouwelijke gegevens te vernietigen. Heb deze stukken ingekeken en gegevens mee naar huis genomen, omdat bleek dat ik zélf van 1994 tot 1999 minder salaris heb ontvangen dan mijn collega’s. De werkgever wil mij nu ontslaan vanwege diefstal van vertrouwelijke gegevens. Mag dat, en moet hij mij het verschil in loon nog uitbetalen?

Ontslag op staande voet is in het algemeen alleen geoorloofd bij ernstig verwijtbaar gedrag van de werknemer. Daarbij zal de rechter naar alle omstandigheden van het geval kijken. Om te beoordelen of ontslag op staande voet in uw geval terecht is, zou ik over meer informatie moeten beschikken. Toch valt ontslag op staande voet niet uit te sluiten. Over de periode 1994-1999 kunt u het achterstallige salaris niet meer vorderen, want dit kan slechts voor salaris tot 5 jaar geleden.