Rechtsbijstandverzekering? Kies uw eigen advocaat!

17 november 2013  door Redactie Ontslag.nl

Op 7 november jl. heeft het Europese Hof van Justitie bepaald dat een verzekerde het recht heeft om voor een procedure op kosten van de verzekeraar een advocaat naar eigen keuze in te schakelen. Als verzekerde bent u dus niet (langer) gebonden aan een jurist of advocaat die u door de verzekeraar krijgt toegewezen.

Wanneer u als verzekerde een zaak aanmeldt bij de rechtsbijstandverzekeraar dan wordt u in beginsel geholpen door een jurist van de betreffende verzekeringsmaatschappij. Uit kostenoverwegingen is het voor de verzekeraar veelal voordeliger om de zaak te laten behandelen door haar eigen juristen, of uit te besteden aan een advocaat van een extern kantoor waarmee de verzekeraar op voorhand financiële afspraken heeft gemaakt.

Veel verzekerden komen pas achter deze beperkte keuzevrijheid op het moment dat ze een beroep op hun rechtsbijstandspolis willen doen. Stel dat ontslag dreigt en u wilt een gespecialiseerde arbeidsrechtadvocaat inschakelen. De kans is dan groot dat in de ‘kleine lettertjes’ van uw polisvoorwaarden is opgenomen dat u alleen juridisch bijgestaan kunt worden door een jurist van de verzekeraar. Door deze beperking heeft het Europese Hof van Justitie een streep gehaald. Volgens deze Europese rechters handelen de rechtsbijstandsverzekeraars in strijd met het recht op vrije advocaatkeuze.

Recht op vrije advocaatkeuze
Het recht op vrije advocaatkeuze is gebaseerd op een Europese richtlijn voor rechtsbijstandverzekeraars en in Nederland opgenomen in de Wet op het financieel toezicht. In 2009 oordeelde het Europese Hof van Justitie dat de rechtsbijstandverzekeraars het recht op vrije advocaatkeuze van de verzekerde dient te respecteren.

In maart 2011 oordeelde de Amsterdamse voorzieningenrechter, in lijn met deze uitspraak, dat verzekerden in alle procedures hun eigen advocaat mogen kiezen. DAS Rechtsbijstand, waartegen de uitspraak was gewezen, stelde hoger beroep in tegen dit vonnis. In juli 2011 oordeelde het Gerechtshof Amsterdam dat een verzekerde alleen recht heeft op vrije advocaatkeuze als de verzekeraar besluit dat de zaak door een externe rechtshulpverlener moet of kan worden behandeld. De verzekerde was dus afhankelijk van het besluit van de verzekeraar.

De zaak is vervolgens voorgelegd aan het hoogste rechtsorgaan van Nederland, de Hoge Raad. De Hoge Raad legde vragen voor aan het Europese Hof van Justitie over de uitleg van de Europese richtlijn. Daarop antwoordde het Europese Hof van Justitie in haar arrest van 7 november jl. dat verzekerden in alle procedures het recht hebben zelf te kiezen door wie zij zich laten bijstaan.

Vrije advocaatkeuze geldt ook voor arbeidsrechtelijke procedures
Bepalingen van verzekeraars waarin is opgenomen dat rechtsbijstand in beginsel wordt verleend door de medewerkers van de verzekeraar en de kosten van de rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts worden vergoed indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moeten worden uitbesteed, zijn in strijd met de Europese Richtlijn. Het maakt daarbij niet uit of sprake is van een procedure met verplichte procesvertegenwoordiging (volgens de wet is bij een dergelijke procedure bijstand door een advocaat verplicht) of niet. Deze uitspraak heeft dus ook betrekking op alle arbeidsrechtelijke procedures.

De uitspraak van het Europese Hof van Justitie is goed nieuws voor rechtsbijstandverzekerden. Wanneer u een rechtsbijstandverzekering heeft, kunt u vanaf nu dus zelf bepalen door wie u zich wilt laten bijstaan in een (arbeidsrechtelijke) procedure.