Betere ontslagbescherming voor buitenlandse werknemers

5 oktober 2010  door Redactie Ontslag.nl

Een werkgever kan in principe alleen de arbeidsovereenkomst met een werknemer opzeggen, als hij daarvoor toestemming heeft gekregen van het UWV Werkbedrijf. Voor werknemers die vanuit het buitenland tijdelijk in Nederland werken (expats) geldt een wat afwijkende regeling.

Geen verband met Nederlandse arbeidsmarkt

Als de werkgever op grond van de feiten en omstandigheden aannemelijk kan maken dat het ontslag geen verband houdt met de Nederlandse arbeidsmarkt én de werknemer niet zal terugvallen op de Nederlandse arbeidsmarkt, dan kan hij de arbeidsovereenkomst opzeggen zonder toestemming van het UWV Werkbedrijf.

Onlangs heeft het gerechtshof Amsterdam echter een uitspraak gedaan, waaruit blijkt dat de ontslagbescherming voor deze groep verder gaat dan aanvankelijk door sommige                                                                                                                    werkgevers werd gedacht.

Strekking BBA: bescherming sociaaleconomische verhoudingen in Nederland en voorkomen ongerechtvaardigd ontslag

De regeling dat een werkgever eerst toestemming moet krijgen om het dienstverband met een werknemer op te zeggen, is vastgelegd in artikel 6 van het Besluit Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen(BBA).

In een arrest van de Hoge Raad is bepaald dat artikel 6 BBA strekt ter bescherming van de sociaal-economische verhoudingen in Nederland, waarbij het toestemmingsvereiste zowel in het belang van de betrokken werknemer is als ook in het belang van de Nederlandse arbeidsmarkt. Door de toestemming wordt namelijk ook beoogd om sociaal ongerechtvaardigd ontslag te voorkomen.

Dit gedachtegoed bracht in de praktijk veel discussie met zich mee en zorgde ervoor dat de werkgever en de betreffende werknemer regelmatig met elkaar in de clinch lagen over de toepasselijkheid van het BBA.

Wanneer was immers de Nederlandse arbeidsmarkt bij het ontslag betrokken? Dit diende uiteindelijk telkens aan de hand van de feiten en omstandigheden door het UWV WERKbedrijf beoordeeld te worden. Het gerechtshof Amsterdam heeft echter in een recente uitspraak meer duidelijkheid willen geven over de reikwijdte van deze regeling.

Gerechtshof: voorkomen van ongerechtvaardigd ontslag dient centraal te staan

Het gerechtshof heeft aangegeven dat de strekking van artikel 6 BBA genuanceerd dient te worden. Naar het oordeel van het hof dient het doel wat wordt nagestreefd met artikel 6 BBA, namelijk bescherming van de Nederlandse arbeidsmark, gerelativeerd te worden, gelet op belang van de Europese Unie en het vrij verkeer van werknemers daarbinnen.

Volgens het gerechtshof is het BBA voornamelijk in het leven geroepen om werknemers tegen ongerechtvaardigd ontslag te beschermen en om deze reden moet ook hier de nadruk op liggen. De rechter ziet dan ook niet in waarom deze bescherming aan expats onthouden zou moeten worden.
In de zaak die bij het hof speelde ging het om een werknemer met een Amerikaanse nationaliteit die voor de duur van drie jaar bij een Nederlandse werkgever in dienst was getreden.

De werkgever besluit de arbeidsovereenkomst op een zeker moment tussentijds op te zeggen, zonder toestemming van het UWV WERKbedrijf. De werknemer is het hier niet mee eens en beroept zich op de vernietigbaarheid van het ontslag. De rechter moet zich vervolgens buigen over de vraag of de arbeidsovereenkomst rechtsgeldig is geëindigd door opzegging.

Werknemer valt terug op Amerikaanse arbeidsmarkt

De kern van het betoog van de werkgever is dat vaststaat dat de werknemer na het einde van de arbeidsovereenkomst zou terugkeren naar de Verenigde Staten en dus niet op de Nederlandse arbeidsmarkt zou terugvallen. Daarom was volgens de werkgever voor opzegging van de arbeidsovereenkomst geen toestemming als bedoeld in artikel 6 BBA nodig. De werkgever verwijst daarbij naar de regel die de Hoge Raad in het leven heeft geroepen.

Expat verdient dezelfde ontslagbescherming als Nederlandse werknemer

De rechter is het hier niet mee eens en komt, zoals gezegd, tot een ander oordeel. De rechter geeft aan dat de werknemer op basis van een arbeidsovereenkomst naar Nederlands recht werkzaam was voor een Nederlandse werkgever in Nederland, zonder concreet vooruitzicht op tewerkstelling in het buitenland. De rechter is hierdoor de mening toegedaan dat de werknemer zich niet van andere werknemers onderscheidt die werkzaam zijn in Nederland en die zonder meer de bescherming tegen ongerechtvaardigd ontslag op grond van het BBA kunnen inroepen.

De rechter vindt dat er in elk geval geen doorslaggevende betekening toe komt aan het feit dat de werkgever, althans in zijn visie, ervan uit mocht gaan dat de werknemer na het einde van zijn arbeidsovereenkomst zou terugkeren naar de Verenigde Staten.

Deze uitspraak laat zien dat het aan het BBA een ruimer beschermingsbereik wordt gegeven, dan aanvankelijk door sommige werkgevers werd gedacht. Het hof maakt in ieder geval duidelijk dat een werkgever er verstandig aan doet om in elk geval zorgvuldig te bekijken of hij een ontslagvergunning moet aanvragen, indien hij besluit om de arbeidsovereenkomst met een werknemer uit het buitenland op te zeggen.

Het feit dat de werknemer na het ontslag terugkeert naar zijn oorspronkelijke woonplaats, is niet daarbij volgens het gerechtshof dus niet doorslaggevend.