Liefdesrelaties op het werk: werknemers opgepast!

6 augustus 2010  door Maarten van Gelderen

Een liefdesrelatie tussen twee collega's behoort in principe tot de privésfeer van de werknemer waarmee de werkgever zich niet dient te bemoeien. Toch lijken rechters door de jaren heen ontslagverzoeken van werkgevers vanwege affectieve relaties op het werk in toenemende mate te honoreren.

Volgens artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) heeft iedereen recht op respect voor zijn privéleven. Met een beroep op dit artikel verweren de meeste werknemers zich als zij geconfronteerd worden met een werkgever die een relatie op het werk niet accepteert.

Feyenoord – Ajax

Het bekendste voorbeeld stamt uit 1998. Nicole Edelenbos, de toenmalige directeur algemene zaken van Feyenoord kreeg een relatie met Maarten Oldenhof, toen algemeen directeur van Ajax. In de ontslagprocedure die Feyenoord startte bij de kantonrechter te Rotterdam kwam de rechter onder meer tot de volgende overwegingen:

‘Edelenbos heeft weliswaar recht op eerbiediging van haar persoonlijke levenssfeer als neergelegd in art. 8 lid 1 EVRM, maar enige ontoelaatbare begrenzing van dat recht kan hier niet worden aangenomen.’

Correctiefactor van C=3

De rechter accepteerde het werkgeversbelang van Feyenoord, te weten het beschermen van in haar ogen gevoelige informatie. Opvallend aan deze uitspraak was verder dat Feyenoord een wel heel forse ontslagvergoeding diende te voldoen; een vergoeding van 95.000 euro voor een dienstverband dat nog geen twee jaar had geduurd. Dit komt overeen met een correctiefactor van C=3 op basis van de bekende kantonrechtersformule.

Uit uitspraken van rechters in de afgelopen jaren komt een veel minder royaal beeld naar voren waar het gaat om de hoogte van de ontslagvergoeding bij een werknemer die vanwege een affectieve relatie het veld moet ruimen.

Relatie van directeur met ondergeschikte medewerkster

Zo moest de kantonrechter in Hilversum in 2008 oordelen over de relatie tussen een operationeel directeur van een consultancy bedrijf en een van zijn ondergeschikte medewerksters. Deze medewerksters was getrouwd met de broer van een van de directieleden van het bedrijf.

Met name omdat de operationeel directeur de relatie bij herhaling bleef ontkennen tegenover zijn werkgever, ontbond de kantonrechter de arbeidsovereenkomst zonder enige vergoeding.

Volgens de Hilversumse rechter is het aangaan van een affectieve relatie weliswaar een privézaak, maar kunnen aan een relatie ook werkgerelateerde aspecten verbonden zijn. Door de relatie tegenover zijn werkgever te ontkennen had de operationeel directeur volgens de rechter een onherstelbare vertrouwensbreuk gecreëerd.

Relatie met werknemer van concurrent

De meest recent gepubliceerde uitspraak over relaties op de werkvloer is wederom behandeld door een kantonrechter in Hilversum. Hier ging het om een werkneemster die werkzaam was als salesmanager bij een onderneming die zich bezighield met de verkoop van receptmiddelen.

De werkneemster in kwestie heeft al enige tijd een relatie met de marketing manager van hetzelfde bedrijf. In tegenstelling tot de vorige uitspraak speelt werkneemster open kaart over deze relatie. In januari 2008 licht zij de general manager in over haar relatie met de marketing manager.

Werk en privé strikt gescheiden

De general manager heeft de werkneemster bij die gelegenheid gewezen op de risico’s van belangenverstrengeling maar de relatie vervolgens gedoogd. De werkneemster beloofde werk en privé strikt gescheiden te houden.

Er ontstond in 2009 echter een arbeidsconflict tussen de werkgever en de marketing manager. Na zijn ontslag ging hij bij de grootste concurrent van de werkgever aan de slag. Op zijn eerste werkdag bij de concurrent informeerde de werkneemster haar werkgever van deze gebeurtenis.

Ernstig en onherstelbaar vertrouwen

Hoewel de werkneemster dit als een gebaar van loyaliteit beschouwde jegens haar werkgever, wilde de werkgever deze ontwikkeling niet accepteren. De werkgever vroeg ontslag aan op basis van ernstig en onherstelbaar geschonden vertrouwen.

De kantonrechter is in deze zaak van mening dat het aan de werkgever is om te beoordelen of aan het bestaan van een affectieve relatie consequenties moeten worden verbonden. Daarbij moet de werkgever er wel voor waken om op het recht van de werknemer op respect voor zijn privé leven geen inbreuk te maken.

Gevaar van verspreiding van concurrentiegevoelige informatie

De rechter gaat verder door te melden dat op geen enkele wijze gebleken is dat de werkneemster in strijd met de geheimhoudingsbepaling uit haar arbeidsovereenkomst gehandeld heeft. Aan de andere kant is de rechter van mening dat het niet onaannemelijk is dat als gevolg van de relatie, hoezeer ook onbedoeld, concurrentiegevoelige informatie over de werkgever bij de concurrent terecht zal komen.

De rechter ontbindt de arbeidsovereenkomst en kent de werkneemster een vergoeding toe op basis van de kantonrechtersformule met een correctiefactor van C=1.

Relatie op het werk kost werknemer vaak zijn of haar baan

De laatste zaak van de kantonrechter in Hilversum vertoont op hoofdlijnen opvallend veel overeenkomsten met de zaak van de voormalige directeur van Feyenoord. Beide werkneemsters gingen een relatie aan met een partner die bij de grote concurrent werkte. Beide werkneemsters hadden aantoonbaar goed gefunctioneerd.

Bovendien vonden de rechters in beide zaken dat de werkgever niet zorgvuldig was omgesprongen met de belangen van de werkneemster.

In 1998 moest een werkgever hiervoor een ontslagvergoeding betalen op basis van een kantonrechtersformule met een correctiefactor van C=3. In 2010 moet een werkneemster ‘het doen’ met een ontslagvergoeding op basis van C=1.

Werknemers lijken zich te moeten realiseren dat rechters bij arbeidsconflicten vanwege ‘bedrijfsgevoelige’ relaties, steeds meer geneigd zijn ook de werknemers hiervoor deels verantwoordelijk te houden.