Verplicht met vakantie?

30 juli 2010  door Redactie Ontslag.nl

Elke werkgever is verplicht zijn werknemers ieder jaar in de gelegenheid te stellen vakantie op te nemen. Uitgangspunt van de wettelijke regeling rondom het opnemen van vakantiedagen is de keuze van de werknemer. Een werknemer mag in principe zelf bepalen wanneer (en hoe lang) hij vakantie wil opnemen.

Onder bepaalde omstandigheden mag de werkgever echter eenzijdig de vakantiedagen van de werknemer aanwijzen, zo blijkt uit een uitspraak van de kantonrechter in Utrecht.

Bevoegdheid op grond van cao om eenzijdig vakantiedagen vast te stellen

In de betreffende zaak ging het om twee werknemers die werkzaam waren bij de NS. Op de arbeidsovereenkomst was een CAO van toepassing waarin aan de werkgever de bevoegdheid werd toegekend om eenzijdig vakantiedagen aan te wijzen, voor het geval de werknemer zijn verlof- of vrije uren in het voorafgaande jaar niet geheel had opgenomen.

De werkgever besloot van deze bevoegdheid gebruik te maken en bepaalde, tegen de wil van de werknemers in, dat zij twee verlofdagen moesten opnemen. De werknemers waren het hier niet mee eens en stapten naar de rechter.

Kan de werkgever willekeurige werkdagen als verlofdagen aanwijzen?

De rechter stelt vast dat het in deze procedure gaat om de juridische vraag of in de CAO rechtsgeldig kan worden bepaald dat het de werkgever vrijstaat om willekeurige werkdagen als verlofdagen aan te wijzen.

De twee werknemers stellen zich bij de rechter op het standpunt dat de werkgever hiertoe niet bevoegd is, omdat dit in strijd zou zijn met de regel dat werknemers in principe zelf hun vakantiedagen moeten kunnen vaststellen. Werknemers moeten verlofuren kunnen sparen, daarmee zou het niet stroken dat de werkgever eenzijdig bepaalt wanneer zij hun vakantiedagen moeten opnemen.

Werkgever mag bepalen dat werknemers verlof moeten opnemen

De rechter komt tot een andere conclusie en oordeelt dat de werkgever wel degelijk eenzijdig mocht bepalen dat de werknemers verlof moest opnemen. De rechter neemt daarbij in overweging dat de werknemers voldoende ruimte werd geboden om vakantiedagen te sparen.

De CAO bood de werknemers namelijk de gelegenheid om vakantierechten te sparen voor studie, langdurend verlof en pensionering. Daarnaast werd vastgesteld dat deze bevoegdheid alleen gold ten aanzien van ‘oud verlof’, verlof wat door de werknemers niet gespaard en ook niet opgenomen was. Verder achtte de rechter het relevant dat het slechts ging om twee dagen.

Werkgever heeft zorgvuldig gehandeld

Bovendien had de werkgever, alvorens de verlofdagen eenzijdig vast te stellen, eerst aan de werknemers gevraagd om vrijwillig dagen op te nemen. Toen bleek dat dit te weinig opleverde heeft de werkgever, eerst na voorafgaande aankondiging, van haar bevoegdheid tot het aanwijzen van verlof gebruik gemaakt. Op grond hiervan komt de rechter tot het oordeel dat de werkgever geen onredelijkheid gebruik heeft gemaakt van zijn bevoegdheid.

Conclusie

Uit bovenstaande uitspraak blijkt dat een bepaling in een CAO, waarin aan de werkgever de bevoegdheid wordt verleend om eenzijdig vakantiedagen vast te stellen, niet in strijd hoeft te zijn met het door de wetgever gehanteerde uitgangspunt dat de vakantie overeenkomstig de wensen van de werknemer moet worden vastgesteld.

De werkgever kan op grond van de CAO zelfs bevoegd zijn om willekeurige werkdagen als verlofdagen aan te wijzen. Wel blijkt dat de rechter dit niet alleen op basis van de bepaling in de CAO – waarin de bevoegdheid staat vermeld- bepaalt. Ook het aantal dagen dat de werkgever aanwijst als vakantiedagen en de manier waarop de werkgever tot zijn besluit komt, speelt een rol bij de beoordeling.