Ontslag voor ambtenaar die privé in messen handelde

2 oktober 2008  door Wouter Van Gelderen

In februari 2006 zond SBS6 in het programma ‘Undercover Nederland' een reportage uit over illegale wapens. Tijdens deze reportage viel te zien dat een medewerker van de IND een illegaal mes verkocht aan de reporter van het programma.

Enkele dagen voordat de reportage daadwerkelijk werd uitgezonden, benaderde de betreffende ambtenaar zijn manager met de vraag of hij zijn privé-verzameling messen en de handel daarin zou moeten melden als een vorm van nevenwerkzaamheden. Een paar dagen later biechtte hij zijn manager ook op dat hij recent een mes verkocht had waarvan hij in eerste instantie dacht dat het legaal zou zijn, maar waarover hij nu twijfelde.

De uitzending van de betreffende reportage liet duidelijk zien dat de betreffende IND ambtenaar pal voor het IND gebouw een illegaal vlindermes verkocht aan de verslaggever van SBS6. De IND concludeerde hieruit dat de ambtenaar zich wel degelijk bewust was van het feit dat hij een illegaal mes verhandelde. Zo was ook gebleken dat de ambtenaar de douanecontrole omzeild had door een valse aanduiding te gebruiken op de verpakking van de messen. Er volgde dan ook strafontslag, een vorm van ontslag die vergelijkbaar is met ontslag op staande voet voor niet-ambtenaren.

De IND ambtenaar was het niet eens met deze sanctie en vocht zijn ontslag met succes aan bij de rechtbank.

De rechtbank overwoog dat niet was gebleken dat IND ambtenaar op het moment van de verkoop van het mes wist dat het om een illegaal mes ging. De rechtbank kwam vervolgens tot de conclusie dat de IND had moeten volstaan met een voorwaardelijk ontslag, zeg maar een zeer ernstige waarschuwing.

Daarop werd de zaak in hoger beroep voorgelegd aan de Centrale Raad van Beroep (CRvB). Anders dan de rechtbank was de CRvB van oordeel dat de IND ambtenaar wist of op zijn minst had kunnen weten dat het door hem gekochte en later aan de verslaggever verkochte mes (een vlindermes met dubbele snijkant) een verboden mes was. Voor zover de ambtenaar dit niet wist, had hij volgens de CRvB zelf de verantwoordelijkheid om dit na te gaan.

Daarnaast vond de CRvB dat de betrouwbaarheid van de IND ambtenaar in het geding was gekomen, terwijl de IND juist volledig op haar ambtenaren zou moeten kunnen vertrouwen. Ook zou de imagoschade van de IND – door de reportage – de ambtenaar aan te rekenen zijn.

De CRvB oordeelde dan ook dat er sprake was van plichtsverzuim en dat dit de ambtenaar volledig toe te rekenen viel. De CRvB oordeelde dan ook dat het gegeven strafontslag terecht was.

Deze uitspraak maakt nog eens duidelijk dat ambtenaren, veel meer dan ‘gewone’ werknemers, door hun werkgever ook aangesproken kunnen worden op privé-gedragingen. Als de betreffende ambtenaar een accountmanager was geweest bij een commerciële onderneming, dan had zijn gedrag hem waarschijnlijk hooguit op een reprimande kunnen komen te staan.