Schending relatiebeding door vriendendienst

8 februari 2008  door Maarten van Gelderen

Een relatiebeding verbiedt een werknemer in het algemeen om na afloop van het dienstverband (commerciële) contacten te onderhouden met klanten van de ex-werkgever.

In november vorig jaar moest de kantonrechter te Leeuwarden oordelen over de volgende casus. Een medewerker had in zijn arbeidsovereenkomst een relatiebeding staan met de volgende formulering:

Partijen komen overeen dat de werknemer bij het einde van het dienstverband met de werkgever geen klanten van werkgever zal meenemen dan wel benaderen, hetgeen impliceert dat de werknemer geen werkzaamheden zal mogen verrichten voor klanten van [naam werkgever] en de hieraan gerelateerde rechtspersonen…

Bij overtreding van dit verbod verbeurt werknemer een dadeijk opeisbare boete van EUR 25.000,- per overtreding.

De werkgever hield zich onder meer bezig met installatiewerkzaamheden en heeft in dat verband zaken gedaan met een slagerij waar onder meer TL-verlichtingsarmaturen zijn vervangen en schoonmaakmiddelen zijn geleverd.

Kort na afloop van de arbeidsovereenkomst komt de werkgever er bij toeval achter dat de werknemer tijdens een verbouwing van de slagerij werkzaamheden aan het verrichten is. Volgens de werknemer gaat het om een situatie waarbij hij gedurende drie uur bij wijze van vriendendienst heeft geholpen bij het oplossen van elektriciteitsproblemen in de slagerij.

Volgens de werkgever vallen ook vriendendiensten onder het bereik van het relatiebeding en dient de werknemer de overeengekomen boete van EUR 25.000,- te betalen. In deze procedure voert de werknemer onder meer aan dat:

• de eigenaar van de slagerij en hij vrienden zijn;
• de slagerij klant geworden is bij de ex-werkgever door toedoen van de werknemer;
• hij de betreffende werkzaamheden op een vrije dag, bij wijze van vriendendienst en dus zonder betaling heeft verricht;
• de slagerij geen relatie meer is van de ex-werkgever omdat vast komt te staan de de slagerij voor de verbouwing een ander bedrijf heeft benaderd dan het bedrijf van de ex-werkgever

De kantonrechter is van oordeel dat het relatiebeding geen onderscheid maakt tussen betaalde en niet-betaalde werkzaamheden. Juist nu de werknemer de slagerij als klant bij zijn ex-werkgever had aangebracht, had de werknemer zich af moeten vragen of zijn vriendendienst op gespannen voet zou staan met zijn relatiebeding. De werknemer had in de ogen van de kantonrechter zijn ex-werkgever simpelweg moeten vragen of hij deze klus had mogen verrichten.

De rechter velde vervolgens een Salomonsoordeel. Enerzijds constateerde de rechter dat er wel degelijk sprake was van een schending van het relatiebeding door de werknemer. Anderzijds vond de rechter de aard van de overtreding dusdanig gering, dat hij de boete matigde tot een bedrag van EUR 300,-.