Afspiegelingsbeginsel: afwijken bij cao

In een cao kan het afspiegelingsbeginsel volledig opzij gezet worden. Er kan dan bijvoorbeeld geregeld worden dat de selectie van werknemers die voor ontslag moeten worden voorgedragen zal plaatsvinden aan de hand van kwaliteitscriteria.

In een aantal situaties hoef je als werkgever niet af te spiegelen. In de eerste plaats is afspiegelen (uiteraard) niet aan de orde als het gaat om het vervallen van een unieke functie. Daarnaast hoeft een werkgever evenmin af te spiegelen in de volgende gevallen:

• alle arbeidsplaatsen binnen een categorie uitwisselbare functies komen te vervallen (stoelendans)
• het gaat om een werknemer die bij een opdrachtgever gedetacheerd is
• het gaat om een ‘onmisbare’ werknemer
• het gaat om een werknemer met een arbeidsbeperking
• het gaat om een werknemer van wie de loonkostensubsidie eindigt
• in de cao is een andere selectiemethode opgenomen

Uitzondering 6: afwijken van het afspiegelingsbeginsel bij cao

In een cao kan het afspiegelingsbeginsel volledig opzij gezet worden. Er kan dan bijvoorbeeld geregeld worden dat de selectie van werknemers die voor ontslag moeten worden voorgedragen zal plaatsvinden aan de hand van kwaliteitscriteria (artikel 7:669 lid 6 BW).

Voorwaarde voor deze uitzondering is wel dat er in de cao een ontslagcommissie moet zijn ingesteld die, in plaats van het UWV, de ontslagaanvragen van de werkgever toetst.

In plaats van het volledig afwijken van het afspiegelingsbeginsel bij cao, kan er bij cao ook gekozen worden voor de zogenaamde 10%-regel. Dit houdt in dat in een cao afgesproken kan worden dat een werkgever de mogelijkheid krijgt om maximaal 10% van het totaal aantal werknemers dat voor ontslag in aanmerking komt voor het afspiegelingsbeginsel buiten beschouwing te laten (artikel 16 van de Ontslagregeling).

Aan deze afwijkingsmogelijkheid zijn wel een aantal strikte voorwaarden verbonden:

• het moet gaan om een of meer werknemers die aantoonbaar bovengemiddeld functioneren of waarvan de verwachting is dat zij zich in de toekomst bovengemiddeld zullen ontwikkelen
• alle werknemers moeten periodiek zijn beoordeeld waarbij steeds is aangegeven of de betreffende werknemer bovengemiddeld functioneert of de verwachting is dat de werknemer zich in de toekomst bovengemiddeld zal ontwikkelen
• alle werknemers is kenbaar gemaakt dat werknemers die bovengemiddeld functioneren of van wie de verwachting is dat zij zich in de toekomst bovengemiddeld zullen ontwikkelen buiten beschouwing gelaten kunnen worden bij toepassing van het afspiegelingbeginsel
• aan alle werknemers zijn dezelfde mogelijkheden geboden om zich, al dan niet in de toekomst, te ontwikkelen tot een bovengemiddeld functionerende werknemer
• toepassing van deze uitzondering mag tot slot niet tot gevolg hebben dat er uit de leeftijdsgroepen 15-25 jaar en van 55 jaar tot de AOW-gerechtigde leeftijd meer werknemers voor ontslag worden voorgedragen

Gelet op deze strenge voorwaarden wordt in de praktijk van deze mogelijkheid nauwelijks gebruik gemaakt.

Tip!
Bestel het boekje “Bedrijfseconomisch ontslag, overgang van onderneming en opvolgend werkgeverschap”. In dit zeer praktische boekje wordt stap voor stap uitgelegd welke regels er gelden rondom bedrijfseconomisch ontslag. Voor meer informatie of om dit boekje direct te bestellen klik je hier.

Gebruik de Ontslagchecker

Wil je weten hoe groot de kans is dat er in een specifieke situatie een ontslagvergunning door het UWV wordt afgegeven? Maak dan gebruik van onze slimme online tool, de Ontslagchecker. Met deze tool kun je binnen enkele minuten bepalen of ontslag in een bepaalde situatie wel of niet is toegestaan.

Onze arbeidsrechtadvocaten maken dagelijks inschattingen van de meest uiteenlopende ontslagsituaties. Neem contact met ons op om te horen hoe wij jouw situatie beoordelen. Wij zijn bereikbaar op het telefoonnummer 0900 – 10 10 123 (50 cpm) of per mail via info@ontslag.nl.

Deel dit artikel: op Twitter op Facebook op Google+